Αντικείμενο της παρούσας έρευνας αποτελεί η διερεύνηση του πλαισίου ανάπτυξης και αξιοποίησης της πολυγλωσσίας στην εποχή της οικονομικής κρίσης. Ειδικότερα, χρησιμοποιώντας ποιοτικές μεθόδους (κυρίως συνεντεύξεις και ομάδες εστίασης), η έρευνα στοχεύει:
- στη διερεύνηση και αναγνώριση των στάσεων εφήβων και νέων στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, απέναντι σε μια ποικιλία γλωσσών, καθώς και του τρόπου με τον οποίο αυτές οι στάσεις επηρεάζονται από την οικονομική κρίση με στόχο τη σκιαγράφηση και την καλύτερη κατανόηση του σύγχρονου κοινωνιογλωσσικού τοπίου,
- στην ανίχνευση και ερμηνεία των κινήτρων των μαθητών/τριών και φοιτητών/τριών που σχετίζονται με τις επιλογές τους για την εκμάθηση διάφορων γλωσσών διαφορετικού καθεστώτος και κύρους, ώστε να συσχετιστούν με ανάλογες στάσεις και με το δίπολο προσφορά-ζήτηση στο πλαίσιο της αγοράς των γλωσσών μέσα από μια μακροοικονομική προσέγγιση συνεισφέροντας στην αποτύπωση των σχέσεων οικονομίας και γλώσσας,
- στην επεξεργασία και διατύπωση προτάσεων, με στόχο την άμβλυνση των δυσχερειών που προκύπτουν από την οικονομική κρίση, και την ευαισθητοποίηση εκπροσώπων ποικίλων φορέων της γλωσσικής και της εκπαιδευτικής πολιτικής.
Σημείο αναφοράς για τον σχεδιασμό της έρευνας αποτελεί το ερευνητικό σχέδιο με τίτλο «Η ευρωπαϊκή πολυγλωσσία και η αξιοποίησή της στα σχολικά περιβάλλοντα», που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τα έτη 2005-2007, δηλαδή την περίοδο ακριβώς πριν από την τρέχουσα οικονομική κρίση.
Μεθοδολογία
Σύμφωνα με τη διάκριση δύο κλασικών εγχειριδίων κοινωνιογλωσσολογίας, σε κοινωνική, άμεση και έμμεση προσέγγιση των γλωσσικών στάσεων (Hudson 1980, 138-147 και Fasold 1984, 149-158), η έρευνα υιοθετεί την κοινωνική και άμεση προσέγγιση, με επιτόπιες μελέτες εθνογραφικού τύπου και με συμμετοχή ομιλητών/τριών σε προφορική καταγραφή των στάσεων και κινήτρων τους.
Ως προς τη διάκριση ποσοτικών και ποιοτικών μεθόδων έρευνας, το προτεινόμενο έργο επιλέγει τις ποιοτικές μεθόδους (Mackey & Gass 2005, 162 κ.εξ.), που προσφέρονται περισσότερο για σε βάθος ανάλυση των δεδομένων. Μια πρώτη, εκτενής γνώση του πεδίου υπάρχει ήδη, κυρίως χάρη στην έρευνα «Η ευρωπαϊκή πολυγλωσσία και η αξιοποίησή της στα σχολικά περιβάλλοντα» (2005-2007) που σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποίησε ερωτηματολόγια. Αυτή τη φορά, με δεδομένους τους σχετικά περιορισμένους πόρους του έργου, τα δεδομένα θα συλλεγούν κυρίως μέσω συνεντεύξεων και ομάδων εστίασης και με εφαρμογή της ολιστικής θεματικής ανάλυσης (Holliday 2010, 101).
Για τη διαμόρφωση του οδηγού των συνεντεύξεων και των ομάδων εστίασης που θα τεθεί στη διάθεση των ερευνητών/τριών του πεδίου θα χρησιμοποιηθεί το μοντέλο των οκτώ σημείων (Ανδρουλάκης 2008): ιδανικό εγώ, πραγματικό εγώ, στόχοι, ανάγκες, εξωτερικές πιέσεις, οι κυρίαρχες κοινωνικές συλλήψεις, οι εμπειρίες από την εκμάθηση γλωσσών, οι ευκαιρίες για πρόσβαση σε πόρους, με ιδιαίτερη εξέταση των παραγόντων αυτών υπό το πρίσμα της οικονομική κρίσης.
Το γενικό ερευνητικό ερώτημα της προτεινόμενης έρευνας συνοψίζεται στο εξής: «Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τις επιλογές των νέων ομιλητών/τριών σχετικά με τις γλώσσες που θα μάθουν σε ένα περιβάλλον οικονομικής κρίσης;». Ως πληθυσμός-στόχος της έρευνας επιλέχθηκαν δύο ηλικιακές κατηγορίες: μαθητές/τριες Λυκείου και φοιτητές/τριες – μελλοντικοί/ες εκπαιδευτικοί, ώστε να διαθέτουν και αρκετές προϋπάρχουσες εμπειρίες στην εκμάθηση γλωσσών αλλά και σημαντικές προοπτικές να ασχοληθούν με τις γλώσσες στο εγγύς μέλλον.
